احتمالا شما هم فیلم پر سروصدای این‌روزها یعنی « رمز داوینچی » را دیده اید. گذشته از بحث تخیلی که در فیلم بر روی این اثر انجام می‌گیرد، در اینجا مروری کوتاهی داریم بر تاریخچه این شاهکار نقاشی.
این نقاشی یکی از مشهورترین نقاشی‌های مذهبی، اثر لئوناردو داوینچی است، که دیوار ناهار خوری صومعه کلیسای سانتا ماریا دله گراتسیه (Santa Maria delle Grazie ) در میلان را از سال 1495 تزیین کرده است. این نقاشی دیواری لحظه ای را نشان می‌دهد که مسیح به حواریون خود پیغام می‌دهد که «یکی از شما به من خیانت خواهد کرد.»
در حالی که در چپ و راست مسیح، حواریونش مشغول پاسخ گویی به پیغام وی هستند، چهره مسیح مرکز آرام نقاشی را شکل داده است. چهارمین نفر از سمت چپ یهودا است، کسی که مسیح را تسلیم دشمن کرد.
متاسفانه این نقاشی دیواری در طول سالها بسیار تخریب شده است. از آنجایی که لئوناردو در استفاده از تجربه های جدید مرد بی پروایی بود، جهت رسم این نقاشی تکنیکی مبتنی بر مخلوط رنگ لعابی و روغنی را تجربه میکرد، که چسبندگی زیادی روی دیوار نداشت و با دوام نبود. با اینکه اواخر دهه 1490 برای پایان کار این نقاشی جشن گرفته شده، اما از سال 1517 بود که این نقاشی شروع پوسته شدن کرد.
نقاشی شام آخر قبل از شروع بازسازی
در طول زندگی لئوناردو کپی های بزرگ و متعددی از این نقاشی گرفته شد، از جمله دوتا از آنها که کار شاگردان خود لئوناردو بودند. فرانسیس اول پادشاه فرانسه، یکی کپی از این نقاشی را روی پارچه ای عریض به عنوان هدیه به پاپ تقدیم کرد. در سال 1587 این نقاشی نیمه ویران شده بود. در سال 1652 راهبه های صومعه به گمان اینکه این نقاشی دیگر از بین رفته است، جهت دسترسی آسانتر آشپزخانه به سالن ناهار خوری، دری در پایین نقاشی ساختند، که پاهای مسیح را از بین برد.
در سال 1796 نیروهای ناپلئون میلان را اشغال کردند که از سالن ناهار خوری به عنوان اسلحه خانه و اصطبل استفاده کردند. آنها به سمت نقاشی سنگ پرتاب میکردند. حتی گاهی با نردبان بالا می‌رفتند و چشم‌های حواریون را می‌خراشیدند.
در طول زمان چندین نقاش برای ترمیم نقاشی اقدام کردند که نتیجه عمل آنها حاصلی جز از بین بردن بیشتر اصل کارنداشت، تا اینکه در سال 1977 برای بازیافت باقیمانده این اثر و حذف اضافاتی زشتی که در طول پانصد سال توسط افراد ناآزموده بر این نقاشی افزوده شده بود، نقطه به نقطه این نقاشی دیواری با وسایل و تکنولوژی های جدید، مورد بررسی واقع شد و و رنگ آمیزی گردید. این کار 22 سال به درازا کشید تا اینکه در سال 1999 کامل شد.
